İÇİNDEKİLER
KİTAP HAKKINDA III
KISALTMALAR XVII
BİRİNCİ BÖLÜM
KATMA DEĞER VERGİSİNE GENEL BAKIŞ
I - GENEL OLARAK KATMA DEĞER VERGİSİ 5
A. Katma Değer Kavramı 5
B. Katma Değer Vergisinin Tanımı 6
C. Katma Değer Vergisinin Tarihçesi 8
1. Dünyada Katma Değer Vergisi 9
2. Türkiye'de Katma Değer Vergisi 16
Ç. Katma Değer Vergisinin Türleri 18
1. Gelir Türü Katma Değer Vergisi 18
2. Gayrisafi Hasıla Türü Katma Değer Vergisi 18
3. Tüketim Türü Katma Değer Vergisi 19
4. Ücret Türü Katma Değer Vergisi 19
D. Türkiye'de Katma Değer Vergisi Sistemine Geçilmesini
Gerektiren Nedenler 20
1. Ekonomik Nedenler 20
a. Yatırımların Teşvik Edilmesi 20
b. İhracatın Geliştirilmesi 21
c. Enflasyonist Baskının Önlenmesi 21
ç. Kaynakların Optimal Dağılımında Uygunluk Sağlanması 22
d. Sanayi Üzerindeki Vergi Yükünün Azaltılması 22
e. İhtisaslaşmanın Teşviki 22
f. Fiyatlar Genel Seviyesinin Düzenlenmesi 23
2. Mali Nedenler 23
a. Vergi Adaletinin Sağlanması 23
b. Vergi Kaçakçılığına Etkisi 24
c. Vergi Hasılatına Etkisi 24
ç. Dolaysız Vergiler Sistemini Tamamlayıcı Niteliği 24
d. Diğer Ülkelerin Vergi Sistemi ile Bütünleşme İhtiyacı 24
E. Katma Değer Vergisinin Özellikleri 25
F. Katma Değer Vergisinin Hesaplanma Yöntemleri 29
1. Toplama Yöntemi 29
2. Çıkarma Yöntemi 29
3. Vergi Mahsubu Yöntemi 29
II - KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU HAKKINDA
İZAHATLAR 31
A. Verginin Konusu 31
1. Verginin Konusunu Oluşturan İşlemler 31
a. Ticarî, Sınaî, Ziraî Faaliyet ile Serbest Meslek Faaliyeti
Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler 31
b. Her Türlü Mal ve Hizmet İthalatı 32
c. Diğer Faaliyetlerden Doğan Teslim ile Hizmetler 33
2. Teslim 33
3. Teslim Sayılan Haller 36
4. Hizmet 37
5. Hizmet Sayılan Haller 38
6. İşlemlerin Türkiye'de Yapılması 39
7. Uluslararası Taşıma İşleri 40
B. Vergi Mükellefi ve Sorumlusu 41
1. Vergi Mükellefi 41
2. Vergi Sorumlusu 43
C. Vergiyi Doğuran Olaylar 50
Ç. Matrah 53
1. Teslim ve Hizmet İşlemlerinde Matrah 53
2. Matraha Dahil Olan ve Olmayan Unsurlar 54
D. Katma Değer Vergisi Oranı 55
E. Katma Değer Vergisinde İndirim ve İade 56
1. Vergi İndirimi 57
2. İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi 59
3. İstisna Edilmiş İşlerde İndirim 61
F. Vergilendirme Dönemi ve Beyan Esası 62
1. Vergilendirme Dönemi 62
2. Beyan Esası 63
3. Beyanname Verme Zamanı 63
4. Katma Değer Vergisinin Ödenmesi 64
İKİNCİ BÖLÜM
KATMA DEĞER VERGİSİNDE İHRACAT İSTİSNASI
I - İHRACAT İSTİSNASI 69
A. İhracat ile ilgili Kavramlar ve İhracat Çeşitleri 70
1. İhracat ve İhracatçı Kavramları 70
2. İhracat Çeşitleri 72
a. Serbest İhracat 72
b. Ön İzne Bağlı İhracat 72
ç. Kredili İhracat 73
d. Konsinye İhracat 73
e. Yurt Dışı Fuar ile Sergilere Katılma Yoluyla İhracat 75
f. İthal Edilmiş Malın İhracı 76
g. Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat 76
h. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat 79
ı. Takas ve Bağlı Muamele Kapsamında Yapılacak İhracat 81
i. Bedelsiz İhracat 82
j. Transit İhracat 83
k. Savunma Sanayi Dışındaki Alanlarda Offset Kapsamında
Yapılacak İhracat 84
l. Yurt Dışı Müteahhitlik ile Teknik Müşavirlik Kapsamında Yapılacak İhracat 85
m. Yurtdışına e-Ticaret Yoluyla Yapılacak İhracat 86
n. Mikro İhracat 86
B. Mal İhracatı 89
1. İhracat İstisnasından Faydalanacaklar 89
2. İhracat Teslimlerinin Taşıması Gereken Şartlar 90
a. Yurt Dışındaki Müşteri Tabiri 91
b. Yetkili Gümrük Antreposu 91
c. Dış Ülkeye Vasıl Olma Tabiri 93
ç. İhraç Malının Yurt Dışındaki Müşteriye Veyahut Adına
Hareket Edenlere Teslimi 94
3. İhracat İstisnasının Tevsiki 94
4. İhracat İstisnasının Beyan Edileceği Dönem 96
5. İhracat İstisnasında Özellikli Durumlar 101
a. İhracat Faturasında Gösterilen Dövizlerin Türk Lirasına
Çevrileceği Tarih 101
b. Mal İhracatının Katma Değer Vergisi Beyannamesi ile
Beyan Şekli 101
c. İhracat Faturalarının Hangi Bedel Üzerinden
Düzenleneceği 102
ç. Vade Farkı 102
d. Kur Farkı 103
e. Döviz Alım Belgesi İbrazı Zorunluluğu 106
6. İstisnanın Uygulanabileceği Diğer İhracat Türleri 109
a. Geçici İhracat 109
b. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne Yapılan İhracat 109
c. Sınır ile Kıyı Ticareti Yoluyla Yapılan İhracat 110
ç. Posta, Kargo veya İnternet Aracılığıyla Yurt Dışına Mal
Gönderilmesi 112
d. Yurt Dışındaki Büro, Şube, Temsilcilik, Acentelik Gibi
Yerlere Mal Gönderilmesi 113
e. Malın Aynî Sermaye Olarak Yurt Dışına Götürülmesi 113
f. Millileşmemiş Malların Satışı 114
g. Mahrece İade Nedeniyle Yapılan İhracat 115
h. Gümrük Hattı Dışında Kalan Satış Mağazalarına Mal
Gönderilmesi 115
ha. 7104 Sayılı Kanundan Önceki Durum 116
hb. 7104 Sayılı Kanundan Sonraki Durum 120
ı. Yabancı Gemi ile Uçaklara Yahut Uluslararası Sefer Yapan
Yerli Gemi ve Uçaklara Yapılan Akaryakıt, Su, Kumanya,
Teknik Malzeme Teslimatı 121
i. Finansal Kiralama Yoluyla Satın Alınan Emtianın İhracı 121
7. İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi Halinde KDV İstisnası 122
8. İhracata Konu Malların Zayi Olması 124
9. Reklamasyon Uygulaması 126
C. Hizmet İhracatı 127
1. Hizmet İhracatı Uygulama Şartları 129
a. Hizmet Türkiye'de Yurt Dışındaki Bir Müşteri İçin
Yapılmalıdır 129
b. Fatura ya da Benzeri Mahiyetteki Belge Yurt Dışında Bulunan Müşteri Adına Düzenlenmelidir 132
c. Hizmet Bedeli Döviz Olarak Türkiye'ye Getirilmelidir 132
ç. Hizmetten Yurt Dışında Yararlanılmalıdır 135
2. Hizmet İhracatının Uygulanacağı ve Beyan Edileceği Dönem 137
3. Yurt Dışındaki Müşterilere Türkiye'de Verilen Roaming
Hizmetleri 139
4. Serbest Bölgedeki Müşteriler İçin Verilen Hizmetler 141
a. Serbest Bölgedeki Müşteriler İçin Verilen Fason Hizmetler 141
b. Serbest Bölgedeki Müşteriler İçin Verilen Diğer Hizmetler 144
c. Serbest Bölgelerde Verilen Hizmetler ile Serbest Bölgelere
Veyahut Bu Bölgelerden Yapılan İhracat Amaçlı Yük
Taşıma İşleri 147
5. İhracat Teslimlerine İlişkin Hizmetler 148
6. Hizmet İhracatında Özellikli Durumlar 149
a. İthalat Komisyonları 149
b. İhracat Komisyonları 150
c. Danışmanlık Hizmetleri 150
ç. Mühendislik Hizmetleri 151
d. Aracılık Hizmetleri 152
e. Mümessillik Hizmetleri 153
f. Film Gösterim Hakkının Satılması 153
g. Yabancı Bayraklı Teknelere Verilen Kışlama, Çekek, Bakım
ve Onarım Hizmetleri 154
h. Yabancı Kişi ve Kuruluşlara Ait İhtira Beratı ve Markaların Türkiye'de Tescilinin Sağlanması Hizmeti 155
ı. Turizm Hizmetleri 155
i. Yurt Dışındaki Müşterinin Siparişi İçin Gerekli Olan Kalıp ve Model İmali 157
j. Elektronik Ortamda Verilen Hizmetler 157
k. Reklam Hizmetleri 158
l. Gayrimenkullerle İlgili Hizmetler 158
m. Yurt Dışına Hasta ve Öğrenci Gönderilmesi 159
Ç. Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Yapılan Mal Teslimlerinde İstisna 159
1. Yolcu Beraberi Eşya İhracı İstisnası 160
a. İstisnadan Yararlanacak Olanlar 160
aa. Türk Uyruklular 161
ab. Yabancı Uyruklular 161
b. İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılar 161
c. İstisnanın Kapsamı ve Satış Yapılabilecek Asgari Tutar 162
ç. Satıcının Uyması Gereken Esaslar 164
d. Alıcının Uyması Gereken Esaslar 164
e. Katma Değer Vergisinin Alıcıya İade Edilmesi 165
ea. İadenin Gümrükten Çıkarken Banka Şubesinden Alınması 165
eb. İadenin Gümrük Çıkışından Sonra Alınması 166
ec. Verginin Elden İadesi 166
eç. İadenin Avans Olarak Ödenmesi 166
ed. Yetki Belgesine Sahip Olan Aracılar Tarafından İade 168
f. İstisnanın Beyanı 168
2. Bavul Ticareti 169
a. İstisnadan Yararlanacak Olanlar 170
b. İstisna Belgesi 171
c. İstisnadan Yararlanma Şartları 171
ç. Özel Fatura 173
d. İhraç Kaydıyla Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Faturayla Yapılan Satışlar 174
e. İstisnanın Beyanı 175
3. Yolcu Beraberi Eşya İhracı ile Bavul Ticaretini Birbirinden
Ayıran Özellikler 176
D. Yabancı Taşımacılar ve Türkiye'de Düzenlenen Fuar Panayır ile
Sergilere Katılanların Türkiye'de Aldıkları Mal ve Hizmetler 177
1. İstisna Uygulamasından Yararlanacaklar 177
2. İstisna Uygulamasından Yararlanacak Asgari Tutar 177
3. İstisna Uygulamasından Yararlanabilecek Mal ve Hizmetler 178
4. İadenin Şartları 178
E. Yabancı Sinema Yapımcılarına Sağlanan İstisna 179
1. İstisnanın Kapsamı 179
2. İadenin Şartları 180
3. Değerlendirme 180
F. İhraç Kaydıyla Yapılan Mal Teslimlerinde Tecil Terkin
Uygulaması 181
1. Kapsam 182
2. Tecil-Terkin Uygulanacak Teslimler 185
3. Tecil-Terkin Uygulamasından Yararlanacak Satıcılar 188
a. Asgari 5 İşçi Çalıştırma Şartı 192
b. İmalatçıların Piyasadan Hazır Mal Satın Alması Durumu 195
c. İmalatçının Fason Mal Ürettirmesi Durumu 195
ç. Sanayi Sicil Belgesi Almak İçin Başvurulduğu Halde
Başvurunun Henüz Sonuçlanmaması Durumu 197
4. Uygulama Kapsamına Giren Mallar 198
5. Tecil Edilecek Verginin Hesabı ve Terkini 202
6. İhracat İçin Ek Süre Verilmesi 205
7. İhracatın Gerçekleşmemesi Hali 208
8. İmalatçı Lehine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik 210
9. İmalatçı Aleyhine Matrahta Meydana Gelen Değişiklik 211
10. Bedelsiz İhracatta Tecil-Terkin Uygulaması 212
11. İhraç Kaydıyla Teslim Edilerek İhraç Edilen Malların Geri
Gelmesi 212
12. İhraç Kaydıyla Teslimin Beyanı 214
13. İhraç Kaydıyla Teslimde Müteselsil Sorumluluk 215
14. Usulüne Uygun İhraç Edilmemesi Halinde Verginin Tahsil
Yöntemi 217
II - DAHİLDE İŞLEME VE GEÇİCİ KABUL REJİMİ KAPSAMINDA
İHRAÇ EDİLECEK MALLARIN ÜRETİMİNDE KULLANILAN
GİRDİLERİN TEMİNİNDE TECİL-TERKİN UYGULAMASI 218
A. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler 224
B. Temsilci Aracılığıyla İthalat 226
C. Uygulama Kapsamında Teslimde Bulunabilecek 226
Ç. Uygulama Kapsamında Teslim Edilebilecek Mallar 227
D. Eşdeğer Eşya Kullanılması 229
E. İkincil İşlem Görmüş Ürün 230
F. Tecil-Terkin Uygulaması 232
G. İhracatın Belgede Öngörülen Mühlet ve Koşullara Uygun Olarak
Yapılmaması 235
H. Satıcıların KDV Beyanı 239
I. Usulüne Uygun İhraç Edilmemesi Halinde Verginin Tahsil Yöntemi 239
İ. 3065 Sayılı Kanun’un Geçici 17. Maddesi ile 11/1-c Maddesi
Uygulamasının Karşılaştırılması 240
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEĞERLENDİRMELER
I – VERGİDE YASALLIK İLKESİ VE DEĞERLENDİRME 242
II - DEĞERLENDİRMELER 251
A. Kanunda Düzenlenmesi Gereken Hususlar 252
B. Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nde Düzenlenmesi
Gereken Hususlar 258
C. Hazine ve Maliye Bakanlığınca Tespit ve Belirleme Yapılması
Gereken Hususlar 261
Ç. Şekil Eksikliklerine İlişkin Hususlar 262
D. Denetim ve Uygulamaların Artırılması Hakkında 264
SONUÇ 267
KAYNAKÇA 275