Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun

AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN



Mehmet Şerif SAĞIROĞLU



AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN 23

GENEL GEREKÇE 25

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Temel İlkeler ve Tanımlar 28

Amaç, kapsam ve temel ilkeler 28

Madde 1 28

I- AÇIKLAMA 28

A- Kanunun Amacı 28

1- Kadın 29

2- Çocuk 29

3- Aile Bireyleri 30

a- Dar anlamda aile 31

b- Geniş anlamda aile 31

c- En geniş anlamda aile 31

4- Tek Taraflı Israrlı Takip Mağduru 33

B- Kanunun Uygulanmasında ve Gereken Hizmetlerin Sunulmasında Uyulması Gereken Temel İlkeler 35

1- Anayasa 35

2- Uluslararası Sözleşmeler 35

a- Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi 35

aa- Sosyal ve Kültürel Davranış Modellerinin Değişimini Sağlamak 37

bb- Resmi Müfredatın Belirlenmesi 37

cc- Medya ve Özel Sektör 37

dd- Bilinen Dilde Bilgi Verme 37

ee- Zorla Evlendirmenin Suç Sayılması 37

ff- Yardım ve Yataklığın Suç Sayılması 38

gg- Ceza Sorumluluğunun Azaltılmaması 38

hh- Uyuşmazlığın Alternatif Yollarla Çözüm Yasağı 38

b- Diğer Uluslararası Sözleşmeler ve Belgeler 39

aa- Birleşmiş Milletler 39

bb- Avrupa 43

aaa- Avrupa Birliği İlerleme Raporları 2011 - 2012 43

bbb- Avrupa Konseyi 47

ccc- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (Opuz / Türkiye) Kararı 48

IV- İç Hukuktaki Gelişmeler 50

II- Hükümet Gerekçesi 54

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 54

Tanımlar 55

Madde 2 55

I- AÇIKLAMA 55

A- Şiddet 56

B- Şiddet Türleri 58

1- Aile - Ev İçi Şiddet 58

a. Fiziksel şiddet 58

b. Cinsel şiddet 58

c. Duygusal istismar 58

d. İhmal 58

e. Ekonomik istismar 59

2- Kadına Yönelik Şiddet 59

a- Kadına Yönelik Şiddet Türleri 61

aa- Sözel Şiddet 61

bb- Fiziksel Şiddet 61

cc- Psikolojik Şiddet 62

dd- Ekonomik Şiddet 62

ee- Cinsel Şiddet 62

ff- Kontrol İçerikli Şiddet 62

b- Kadına Yönelik Şiddetin Nedenleri 62

a- Bireysel Nedenler 65

bb- Ailede Şiddet Öyküsü 65

cc- Alkol Kullanma 65

dd- Kişilik Bozuklukları 65

ee- İlişkinin Biçimi ile İlgili Faktörler 65

ff- Toplumsal Faktörler 66

gg- Kültürel Etkenler 66

hh- Medya 67

II- Hükümet Gerekçesi 71

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 71

IV- TBMM - Önerge Değişiklik Gerekçesi 71



İKİNCİ BÖLÜM

Koruyucu ve Önleyici Tedbirlere İlişkin Hükümler 72

Mülkî amir tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları 72

Madde 3 72

I- Açıklama 72

A- Mülkî Amir Tarafından Verilecek Koruyucu Tedbir Kararları 73

1- Mülkî Amir 73

2- Koruyucu Tedbir Kararları 74

a- Barınma yeri 74

b- Maddi yardım 78

c- Rehberlik ve danışmanlık hizmeti 79

d- Koruma altına alma 79

e- Kreş imkanı 80

C- Kolluk Amiri Tarafından Verilecek Koruyucu Tedbir Kararları 80

1- Kolluk Amiri 80

2- Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hâl 81

3- Koruyucu Tedbir Kararları 81

4- Mülkî Amir Onayı 82

5- İngiltere’den Bir Uygulama Örneği 82

Polis 82

Polisin Tutumu 83

Enformasyon Teknolojisi 84

Değerlendirme 85

II- Hükümet Gerekçesi 86

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 86

IV- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 86

Hâkim tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları 87

Madde 4 87

I- Açıklama 87

A- Hâkim Tarafından Verilecek Koruyucu Tedbir Kararları 87

1- İşyerinin değiştirilmesi 87

2- Ayrı yerleşim yeri belirlenmesi 88

3- Aile konutu şerhi konulması 88

4- Tanık Koruma Kanunu hükümlerine göre kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi 90

II- Hükümet Gerekçesi 91

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 91

IV- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 91

Hâkim tarafından verilecek önleyici tedbir kararları 92

Madde 5 92

I- Açıklama 93

A- Hâkim Tarafından Verilecek Önleyici Tedbir Kararları 93

1- Şiddet mağduruna yönelik önleyici tedbirler 93

2- Çocuk Koruma Kanununda yer alan koruyucu ve destekleyici tedbirler 95

3- Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre velayet, kayyım, nafaka ve kişisel ilişki kurulması hususları 96

a- Velâyet 96

b- Kayyım 99

c- Nafaka 99

d- Kişisel ilişki kurulması 100

3- Tedbir Nafakası 100

B- Kolluk Amiri Tarafından Verilecek Önleyici Tedbir Kararları 101

C- Tedbirlerin Kaldırılması 102

II- Hükümet Gerekçesi 102

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 102

Suçlara ilişkin saklı tutulan hükümler 103

Madde 6 103

I- Açıklama 103

II- Hükümet Gerekçesi 103

İhbar 104

Madde 7 104

I- Açıklama 104

II- Hükümet Gerekçesi 105

III- Adalet Komisyonu Ekleme Gerekçesi 105

Tedbir kararının verilmesi, tebliği ve gizlilik 106

Madde 8 106

I- Açıklama 106

A- Tedbir Kararının Verilmesi 106

1- Tedbir talebi 106

2- Tedbir kararının süresi 107

3- Delillerin değerlendirilmesi 107

a- Koruyucu tedbir kararlarında 107

b- Önleyici tedbir kararlarında 107

B- Tedbir Kararının Tefhim veya Tebliği 107

C- Gizlilik 107

D- Eşya ve Belgelerin Teslimi 108

II- Hükümet Gerekçesi 108

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 108

IV- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 109

İtiraz 110

Madde 9 110

I- Açıklama 110

II- Hükümet Gerekçesi 110

Tedbir kararlarının bildirimi ve uygulanması 111

Madde 10 111

I- Açıklama 111

II- Hükümet Gerekçesi 112

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 113

IV- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 113

Kolluk görevleri 114

Madde 11 114

I- Açıklama 114

II- Hükümet Gerekçesi 114

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 114

Teknik yöntemlerle takip 114

Madde 12 114

I- Açıklama 114

II- Hükümet Gerekçesi 115

III- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 115

Tedbir kararlarına aykırılık 116

Madde 13 116

I- Açıklama 116

II- Hükümet Gerekçesi 116

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 117



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Merkezlerin Kurulması, Destek Hizmetleri ve 118

Kurumlararası Koordinasyon 118

Şiddet önleme ve izleme merkezlerinin kurulması 118

Madde 14 118

I- Açıklama 118

II- Hükümet Gerekçesi 118

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 118

Destek hizmetleri 119

Madde 15 119

I- Açıklama 120

A- Şiddetin Önlenmesi ve Tedbir Kararları ile İlgili Olarak Verilecek Destek Hizmetleri 120

B- Korunan Kişilerle İlgili Olarak Verilecek Destek Hizmetleri 120

C- Şiddet Uygulayanla İlgili Olarak Verilecek Destek Hizmetleri 121

D- Şiddet Mağduru ile Şiddet Uygulayana Yönelik Hizmetler 121

I- Hükümet Gerekçesi 121

II- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 121

Kurumlararası koordinasyon ve eğitim 122

Madde 16 122

I- Açıklama 122

II- Hükümet Gerekçesi 123

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 123

IV- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 123



DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Mali Hükümler 124

Geçici maddi yardım yapılması 124

Madde 17 124

I- Açıklama 124

II- Hükümet Gerekçesi 124

III- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 125

Nafaka 125

Madde 18 125

I- Açıklama 125

II- Hükümet Gerekçesi 126

Sağlık giderleri 126

Madde 19 126

I- Açıklama 126

II- Hükümet Gerekçesi 127

II- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 127

Harçlar ve masraflardan, vergilerden muafiyet ve davaya katılma 127

Madde 20 127

I- Açıklama 128

II - Hükümet Gerekçesi 128

III- Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 128



BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler 129

Kadrolar 129

Madde 21 129

I- Açıklama 129

II- Hükümet Gerekçesi 129

Yönetmelik 129

Madde 22 129

I- Açıklama 129

II- Hükümet Gerekçesi 129

III- TBMM – Önerge Değişiklik Gerekçesi 130

Yürürlükten kaldırılan hükümler ve atıflar 130

Madde 23 130

I- Açıklama 130

II- Hükümet Gerekçesi 130

Şiddet önleme ve izleme merkezlerinin faaliyete geçmesi 130

Geçici Madde 1 130

I - Açıklama 131

II - Hükümet Gerekçesi 131

II - Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi 131

Yürürlük 131

Madde 24 131

I- Hükümet Gerekçesi 131

Yürütme 131

Madde 25 131

I- Hükümet Gerekçesi 131



ULUSAL MEVZUAT 133

6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna İlişkin Uygulama Yönetmeliği 134

Kadın Konukevlerinin Açılması ve İşletilmesi Hakkında Yönetmelik 154

6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulaması Hakkında Genelge 179

T.C. İçişleri Bakanlığı Jandarma Genel Komutanlığı İle Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü Arasında Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Kapsamında Sunulan Hizmetlerde Kurumsal Kapasitenin Geliştirilmesine, İşbirliği Yapılmasına ve Eşgüdümün Artırılmasına Dair Protokol 183

Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun 187

Çocuk Koruma Kanunu 191

Çocuk Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 206

Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelik 224

Tanık Koruma Kanunu 241

Cumhuriyet Başsavcılıkları ve Mahkemelerce Alınacak Tanık Koruma Tedbirlerine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik 251

(Yürürlükten Kaldırılan / Mülga) Ailenin Korunmasına Dair Kanun 262



ULUSALÜSTÜ MEVZUAT 265

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 266

İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerinin Korunmasına

İlişkin Sözleşme 271

İşkenceye ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşme 286

Kadınlara Karşı Her Türlü Ayırımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi 299

Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Ayrımcılığın Önlenmesi Komitesi Genel Tavsiye Kararları 19 No’lu Tavsiye Kararı (11. Oturum, 1992) 310

Kadınlara Karşı Şiddetin Tasfiye Edilmesine Dair Bildiri 316

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 321

Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu Dördüncü Dünya Kadın Konferansı 330

52/86 Sayılı Genel Kurul İlke Kararı: Kadınlara Yönelik Şiddetin Tasfiyesi İçin Suç Önleme ve Ceza Adaleti Tedbirleri 455

Cinsel Sömürü Amacıyla İnsan Ticareti Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 19 Mayıs 2000 Tarihinde Kabul Ettiği R (2000) 11 Sayılı Karar ve İzahat Belgesi 466

Pekin+5 Sonuç Belgesi 474

Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Tasfiye Edilmesine Dair Sözleşmeye İlişkin Seçmeli Ek Protokol 487

Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi 492

30 Nisan 2002’de Kabul Edilen, Bakanlar Komitesi’nin Üye Devletlere Kadınların Şiddete Karşı Korunmasına İlişkin Tavsiye Kararı Rec(2002)5 ve İzahat Belgesi 501

Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesine İlişkin İhtiyari Protokol 514

Genel Kurul Tarafından Kabul Edilen Karar [Üçüncü Komite Raporu Üzerine (A/63/425)] 519

Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi 526



AİHM – YCGK KARARLARI 553

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Üçüncü Daire Opuz – Türkiye 555

T.C. Yargıtay Ceza Genel Kurulu 596



TBMM TUTANAKLARI 623

Komisyon Raporları 625

Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Raporu 625

Adalet Komisyonu Alt Komisyon Raporu 631

Adalet Komisyonu Raporu 639

Dünya Kadınlar Günü Üzerine Yapılan Konuşmalar 653

Tasarının Tümü Üzerinde Yapılan Görüşmeler 660



BİRİNCİ BÖLÜM (MADDE 1 – 13) ÜZERİNDE YAPILAN GÖRÜŞMELER 695

1. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 714

2. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 718

3. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 723

4. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 728

5. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 735

6. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 739

7. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 741

8. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 743

9. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 749

10. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 754

11. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 757

12. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 759

13. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 765

İKİNCİ BÖLÜM (MADDE 14 - 25) ÜZERİNDE YAPILAN GÖRÜŞMELER 769

14. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 783

15. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 788

16. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 792

17. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 800

18. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 805

19. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 807

20. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 809

21. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 811

22. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 813

23. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 818

Geçici Madde 1 Üzerinde Yapılan Görüşmeler 820

Yeni Madde İhdasına Dair Önergeler Üzerinde Yapılan Görüşmeler 821

24. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 822

25. Madde Üzerinde Yapılan Görüşmeler 823

Tasarının Tümü Üzerine Lehte Görüşmeler 825

KAYNAKÇA 829