İÇİNDEKİLER
KİTAP HAKKINDA III
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR V
ÖZET VII
ABSTRACT IX
KISALTMALAR XV
Birinci Bölüm
BİYOMETRİK VERİLERİN KORUNMASI GEREKSİNİMİ VE BİYOMETRİK YÖNTEMLER KARŞISINDA BİYOMETRİK
VERİLERİN KORUNMASI
I. BİYOMETRİK VERİLERİN KORUNMASI GEREKSİNİMİ 5
A. Biyometrik Yöntemlerle Kimlik Doğrulama Sistemleri Karşısında Şeffaflaşan Birey 5
B. Devlet Gözetimi ile Biyometrik Veri İlişkisi 7
II. BİYOMETRİK YÖNTEMLER 11
A. Biyometrik Yöntemler 11
1. Biyometri ve Biyometrik Yöntemlerin Tanımı, Özellikleri 11
2. Biyometrik Doğrulama ve Biyometrik Tanıma 12
3. Biyometrik Yöntemlerin Tercih Edilme Sebepleri ve Kullanım Alanları 13
B. Biyometrik Yöntemlerin Çeşitleri 14
1. Parmak İzi Tanıma Yöntemi 14
2. Avuç İçi Tanıma Yöntemi 17
3. Yüz Tanıma Yöntemi 18
4. DNA Tanıma Yöntemi 22
5. İris Tanıma Yöntemi 27
III. BİYOMETRİK VERİ KAVRAMI, BİYOMETRİK VERİLERİN İŞLENMESİ VE KORUNMASI 29
A. Biyometrik Veri Kavramı, Biyometrik Verilerin İşlenme Şartları 29
B. Biyometrik Verilerin Korunması İçin Yeterli Önlemlerin Alınması 31
İkinci Bölüm
BİYOMETRİK VERİLERİN İŞLENMESİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN TEMEL DÜZENLEMELER VE TÜRK HUKUKUNDA ÖZEL DÜZENLEME YAPILMASI GEREKLİLİĞİ
I. BİYOMETRİK VERİLERİN İŞLENMESİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN ULUSLARARASI TEMEL DÜZENLEMELER 35
A. Uluslararası Düzenlemeler 36
1. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 36
2. Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi 36
B. Avrupa Konseyi Düzenlemeleri 37
1. 108 Sayılı Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi 37
2. 108+ Sayılı Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Bireylerin Korunması Sözleşmesi 38
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 41
4. Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi 41
C. Avrupa Birliği Düzenlemeleri 43
1. 95/46/AT Sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Serbest Dolaşımı Bakımından Bireylerin Korunmasına İlişkin Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi Direktifi 44
a. Direktif’in Amacı ve Uygulama Alanı 44
b. Direktif’te Veri Kavramı, Verilerin İşlenme Şartları ve Verilerin Üçüncü Ülkelere Aktarılması 46
2. Avrupa Genel Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) 50
a. Tüzüğün Çıkartılmasındaki Amaç ve Geçiş Süreci 50
b. Tüzüğün Kapsamı, Uygulama Alanı ve Getirilen Bazı Yenilikler 52
II. BİYOMETRİK VERİLERİN İŞLENMESİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN TÜRK HUKUKUNDAKİ TEMEL DÜZENLEMELER 56
A. Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasasında Yer Alan İlgili Hükümler 56
1. Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığını Serbestçe Geliştirme Hakkı 56
2. Özel Hayatın Gizliliği ve Korunması Hakkı 59
B. 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanununda Yer Alan İlgili Hükümler 59
III. BİYOMETRİK VERİLERİN İŞLENMESİ VE KORUNMASINA İLİŞKİN TÜRK HUKUKUNDA ÖNE ÇIKAN DİĞER DÜZENLEMELER 63
A. 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununda Yer Alan İlgili Hükümler 65
B. 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Yer Alan İlgili Hükümler 67
C. 4857 Sayılı İş Kanununda Yer Alan İlgili Hükümler 68
D. Ceza Muhakemesinde Beden Muayenesi, Genetik İncelemeler Ve Fizik Kimliğin Tespiti Hakkında Yönetmelikte Yer Alan İlgili Hükümler 70
E. Biyometrik Veri İhlallerine İlişkin Verilen İlkesel Bazı KVK (Kişisel Verileri Koruma) Kurulu Kararları 72
1. İlgili kişinin ‘el geometrisi’ bilgisinin bir işletmenin hizmet binasına giriş yapabilmek amacıyla veri sorumlusu tarafından açık rıza alınmaksızın işlenmesi hakkındaki Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 07/07/2022 tarihli ve 2022/662 sayılı Kararı 73
2. “Veri sorumlusu tarafından iş yerinde güvenlik kamerası vasıtasıyla ve işe giriş-çıkışlarda yüz tanıma sistemi kullanılması suretiyle kişisel verilerin hukuka aykırı işlenmesi” hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 04/08/2022 tarihli ve 2022/797 sayılı Kararı 74
3. İşverenin, işçisine ait kişisel verileri ve özel nitelikli kişisel verileri aydınlatma yükümlülüğünü yerine getirmeden ve hukuka aykırı işlemesi hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 20/05/2020 tarihli ve 2020/404 sayılı Kararı 75
F. Biyometrik Verilerin Korunması Konusunda Özel Düzenleme Yapılması Gerekliliği 76
1. Genel Olarak Biyometrik Verilerin Korunması Konusunda Özel Düzenleme Yapılması Gerekliliği 76
2. DNA Verilerinin Korunması Konusunda Özel Düzenleme Yapılması Gerekliliği 82
Üçüncü Bölüm
BİYOMETRİK YÖNTEMLERİN KİMLİK DOĞRULAMADA KULLANILDIĞI ÖZEL ALANLAR VE YAPILAN UYGULAMALAR
I. BİYOMETRİK YÖNTEMLERİN KULLANILDIĞI ÖZEL ALANLAR 87
A. Biyometrik Yöntemlerle Kimlik Doğrulama Sistemlerinin Sağlık Hizmeti Sunumunda Kullanılması ve Anayasa Mahkemesi’nin Yaklaşımı 88
B. Avrupa Veri Koruma Tüzüğü (GDPR) ve AB Adalet Divanı (ABAD) Kararları Işığında Biyometrik Yöntemlerle Kimlik Doğrulama Sistemlerinin İş Yerlerinde, Okullarda, Spor Merkezlerinde, Diğer Alanlarda ve Suç Soruşturmalarında Kullanımı 94
1. İş Yerlerinde Kullanımı 94
2. Okullarda, Spor Merkezlerinde ve Diğer Alanlarda Kullanımı 98
3. Suç Soruşturma ve Kovuşturmalarında Kullanımı 102
C. Biyometrik Yöntemlerle Biyometrik Verilere Müdahale Arasında Denge ve Ölçülülük İlkesi Bakımından Değerlendirme 104
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ 111
I. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNUNDA (KVKK) YAPILAN REFORM ÇALIŞMALARI HAKKINDA KISA BİR DEĞERLENDİRME 111
1. KVKK 2024 Değişikliklerine Hazırlık Aşaması 111
2. KVKK Özel Nitelikli Kişisel Veriler 2024 Reformu 113
II. GENEL DEĞERLENDİRME 116
KAYNAKÇA 119