İÇİNDEKİLER
KİTAP HAKKINDA III
1. BÖLÜM
MÜLTECİ HUKUKUNA GİRİŞ
1.1. Sığınma Hakkının Tarihçesi ve Uluslararası Koruma Kavramının Tarihsel Gelişimi 1
1.1.a. Milletler Cemiyeti Öncesi Dönem 1
1.1.b. Milletler Cemiyeti Dönemi 4
1.1.c. Birleşmiş Milletler Dönemi 6
1.2. Mülteci Hukukunun Kaynakları 7
1.2.1. Uluslararası Mülteci Hukuku 7
1.2.1.a. Evrensel Sözleşmeler 7
1.2.1.b. Bölgesel Düzenlemeler 10
1.2.1.b.1. Afrika Birliği Örgütü Mülteci Sözleşmesi 10
1.2.1.b.2. Cartagena Deklarasyonu 11
1.2.1.b.3. Avrupa Birliği Hukukunda Mülteci Tanımı 12
1.2.1.c. Uluslararası Teamül 15
1.2.1.d. Genel Hukuk İlkeleri 16
1.2.1.e.Yargı Kararları ve Öğreti 17
1.3.Uluslararası İnsan Hakları Hukuku 18
1.4. Uluslararası İnsancıl Hukuk 19
1.5. Uluslararası Ceza Hukuku 21
1.6. Ulusal Hukuk 22
2. BÖLÜM
DEVLETİN VATANDAŞINI KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ve ULUSLARARASI MÜLTECİ KORUMA SİSTEMİ
2.1. Vatandaşlık 27
2.2. Devletin Vatandaşını Koruma Yükümlülüğü 30
3. BÖLÜM
YABANCILIK UNSURU
3.1. Vatandaşlığını/Tabiiyetini Taşıdığı Ülkenin Dışında Bulunma 41
3.2. Birden Fazla Vatandaşlığa Sahip Olan Kişilerin Durumu 43
3.3. Yerinde Mülteciler (Refugees Sur Place) 45
3.4. Yabancılık Unsuru 46
3.5. Korumaya Ulaşım 51
3.6. Bir Taraf Ülkenin Yetki Sınırlarına Ulaşma 55
3.7. Başka Bir Ülkeye Yasadışı Erişim 57
3.8. İltica Başvurusu Yapılacak Ülkenin Seçilmesi 57
3.9. Koruma Sorumluluğunu Bölüştüren Hukuki Temel 60
3.10. Geri Göndermeden (Non-Refoulement) Kaçınma Ödevi 62
3.11. Referans Alınacak Aidiyet Durumuna Karar Verme 69
4. BÖLÜM
DEVLETİN VATANDAŞINI KORUMADA BAŞARISIZ OLMASI
4.1.Devlet Korumasının Başarısızlığı 73
4.1.1. Korunma, Devlet Kaynaklı Korunmadır 74
4.1.2. “Zulüm Görmenin” Bir Parçası Olarak Devlet Korumasının Başarısızlığı 77
4.2. Devletin Vatandaşını Korumayı İstememesi 80
4.3. Koruma Gücüne Sahip Olmamak 86
5. BÖLÜM
ZULMÜN SEBEPLERİ
5.1. Zulme Uğramaktan Haklı Nedenlerle Korku 95
5.2. Zulüm 98
5.2.A. Adi Suçların Cezalandırılması-Zulüm Ayırımı 99
5.2.B. Zulmün Sebepleri 100
5.3. Irk Sebebiyle Zulüm 103
5.4. Din 105
5.5. Milliyet 107
5.6. Politik Görüş 109
5.7. Belirli Bir Sosyal Gruba Aidiyet 113
5.7.a. Belli Bir Sosyal Gruba Aidiyet Kavramının Genişletilmesi 115
5.7.b. Kurumsal Kategorizasyon 117
5.7.c. Ortak Mağduriyet 118
6. BÖLÜM
HAKLI NEDENLERE DAYANAN KORKU
6.1. Korkunun Haklı Nedenlerden Kaynaklanması 121
6.2. “Haklı Sebeplere Dayanan Korku”nun Talebi ve Amacı 134
6.3. Kişinin Ülkesine Dair Bilgiler 138
6.4. Uluslararası Hukuk Alanında Kabul Edilmeyen Ulusal Ceza Kanunları 141
6.5. İnsan Hakları Değerlerinin Evrenselleştirilmesi Çabası 144
6.6. Davacının Kanıtı 147
6.7. Ayrılma, Seyahat veya Varma Şekillerinden Güvenilirlik Çıkarımları 152
6.8. Bireyselleştirilmiş Eski Zulüm Kanıtı 155
6.9. Aynı Statüdeki Kişilerle Birlikte Olma Durumunda Risk Kanıtı 160
7. BÖLÜM
CİDDİ ZARAR
7.1. Zulüm Anlayışı 170
7.2. Ciddi Zararı Tanımlamak 171
7.2.1. Sübjektif Yaklaşım Ölçütü 172
7.2.2. Uluslararası Ceza Hukuku Ölçütü 173
7.2.3. İnsan Hakları Ölçütü 176
7.3. Fiziksel Güvenlik 183
7.3.1. Hayat 184
7.3.2. İşkence veya Zalimane, İnsanlık Dışı ya da Aşağılayıcı Davranış ve Ceza 186
7.3.3. Kölelik ve Zorla Evlendirmeden Kaynaklanan Kölelik 194
7.3.4. Fiziksel Şiddet 198
7.3.5. İşkence ve Zalimane, İnsanlık Dışı veya Küçültücü Davranış ya da Ceza Yasağı 199
7.3.6. Yeterli Yaşam Standardı 201
7.3.7. Sağlık 207
7.4 Hürriyet ve Özgürlük 210
7.4.1 Tutuklama ve Alıkoyma 211
7.4.2 Kovuşturma 215
7.4.3. Hareket Özgürlüğü 219
7.4.4. Çalışma Hakkı 223
7.5. Otonomi (Öz Aidiyetini Çekinmeden Gerçekleştirebilme) 230
7.5.1. Din 231
7.5.2. Askeri Hizmete Karşı Direniş (Vicdani Red) Dahil, Vicdan ve İnanç Özgürlüğü 234
7.5.3. Eğitim 239
7.5.4. İfade Özgürlüğü 243
7.5.5. Aile ve Evlilik 245
7.5.6. Mahremiyet 247
7.5.7. Aile Birliği İlkesi 250
8. BÖLÜM
MÜLTECİ DURUMUNDA OLANLARI MÜLTECİ STATÜSÜ DIŞINDA BIRAKAN HÜKÜMLER
8.1. Halihazırda Birleşmiş Milletlerin Himaye ve Yardımından Yararlanmakta Olan Kişiler 253
8.2. Uluslararası Himayeye İhtiyacı Olmadığı Düşünülen Kişiler 254
8.3. Uluslararası Himayeye Layık Olmadığı Düşünülen Kimseler 254
8.3.a. Asker Kaçakları 258
8.3.b. Zora Başvurmuş ya da Şiddet Eylemlerinde Bulunmuş Kimseler 260
8.4. Korumayı Haketmeyen Kişiler 261
8.4.1 Dikkate Almak için Ciddi Sebepler 268
8.4.2. Ciddi Normal Suçlar 271
8.4.3. Yargılanabilir, Sorguya Çekilebilir Suçlar 274
8.4.4.Yurtdışında İşlenmiş Olan Suçlar 275
8.4.5. Ağır Adi Suçlar 277
8.4.6. Siyasi Olmayan Suçlar (Adi Suçlar) 282
8.4.7. Suçluluk ve Risk Arasında Denge Sağlamak 286
9. BÖLÜM
MÜLTECİ STATÜSÜNÜN SONA ERMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER
9.1. Vatandaşı Olduğu Ülkenin Himayesinden Kendi İsteğiyle Yeniden Yararlanma 290
9.2. Vatandaşlığı Kendi İsteğiyle Yeniden Kazanma 292
9.3. Yeni Bir Tabiiyetin ve Himayenin Kazanılması 293
9.4. Mültecinin Zulme Uğramaktan Korktuğu Ülkede Kendi İsteğiyle Yeniden İskanı 293
9.5. Mülteci Statüsünün Kazanılmasını Gerektiren Koşulların Ortadan Kalkması 294
9.6. Mülteci Olmalarını Gerektiren Nedenlerin Ortadan Kalkması (Vatansız Kişiler) 294
10. BÖLÜM
GEÇİCİ SIĞINMA VE ENTEGRASYON
10.1. Koruma 297
10.2. Kitlesel Sığınma 298
10.3. Geçici Koruma 300
10.3.1. Geçici Koruma Statüsünün Unsurları 302
10.3.2. Geçici Koruma Statüsünün Sona Ermesi 304
10.3.3. AB Konsey Yönergesi Bağlamında Geçici Koruma Statüsü 305
10.3.4. Türk Hukukunda Geçici Koruma 307
10.3.4.a. YUKK ve Geçici Koruma Yönetmeliği Bağlamında Geçici Koruma Statüsü 309
10.3.4.b. Geçici Koruma Statüsünün Sona Erme Halleri 314
10.4. Entegrasyon ve Yasal Göstergeleri 316
10.4.a. Entegrasyon Çabalarının Gerekliliği Üzerine 317
10.5. Politika Üretilmesi Gereken Alanlar 320
10.6. Hukuki Göstergeler 322
10.7. Kültürel Entegrasyon 324
10.8. Toplumsal Kabul 325
11. BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA İLTİCA/SIĞINMA POLİTİKASI
11.1. Türk Hukukunda İltica/Sığınma Usulü 329
11.2. Uyum ve Entegrasyon 339
11.3. Türk Hukukunda Uluslararası Korumanın Haricinde Tutulma ve Koruma Statüsünün Sona Ermesi 340
11.3.a. Uluslararası Koruma Statüsünün İptali 341
11.3.b. Gönüllü Geri Dönüş Desteği 342
11.3.c. İdari Gözetim Kararı 342
11.3.d. İdari İtiraz ve Yargı Yolu 343
11.3.e. İstinaf Kanun Yolu ve YUKK Kapsamındaki İdare Mahkemesi Kararları Üzerinde Etkisi 344
11.4. Türk Hukukunda Geri Gönderme Yasağı 349
11.5. İkamet İzni 350
11.6. Geri Gönderme Merkezleri 356
11.7. Uluslararası Korumanın Haricinde Tutulma 357
11.8. Türkiye'de Uluslararası Koruma Usulü 359
12. BÖLÜM
TÜRKİYE YARGI KARARLARI
KAYNAKÇA 411