Bu çalışmada para politikası ve faiz kararları arasındaki ilişkiler sorgulanmış, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler incelenmiş ve ekonometrik analizler yapılmıştır. Kitapta, Taylor Kuralı çerçevesinde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının para politikası etkinliği araştırılmış olup, para politikası aracı olarak kısa vadeli faiz oranlarının belirlenmesinin ekonomiye olan etkisi ölçülmüştür.
İÇİNDEKİLER
Sayfa No.
ÖNSÖZ III
ÖZET V
ABSTRACT VII
İÇİNDEKİLER IX
TABLO LİSTESİ XIII
ŞEKİLLER LİSTESİ XV
GRAFİKLER LİSTESİ XVII
KISALTMA LİSTESİ XIX
GİRİŞ 1
1. BÖLÜM
PARA VE PARA POLİTİKASI KAVRAMI
1.1. PARA KAVRAMI 3
1.2. PARA POLİTİKASININ TANIMI 4
1.3. PARA POLİTİKASININ AMAÇLARI 5
1.3.1. Birbiri ile Çatışan Para Politikası Amaçları 7
1.3.2. Birbirlerini Destekleyen Para Politikası Amaçları 8
1.4. PARA POLİTİKASI ARAÇLARI 9
1.4.1. Para Politikasının Temel Araçları 10
1.4.1.1. Açık Piyasa İşlemleri (APİ) 10
1.4.1.2. Reeskont Politikası 14
1.4.1.3. Zorunlu Karşılıklar Politikası 15
1.4.2. Para Politikasının Özel Araçları 16
1.5. PARA POLİTİKASINA İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR 18
1.5.1. Keynesyen Yaklaşım 18
1.5.2. Monetarist Yaklaşım 21
1.5.3. Radcliffe Raporu Yaklaşımı 24
1.6. PARA POLİTİKASI TÜRLERİ 25
1.6.1. Gevşek Para Politikası 25
1.6.2. Sıkı Para Politikası 26
1.7. PARA POLİTİKASI HEDEFLERİ 27
1.8. PARA POLİTİKASI KURALLARI 29
1.9. MERKEZ BANKASI’NIN POLİTİKA HEDEFİ SEÇİMİNDE KULLANDIĞI STRATEJİLER 32
1.9.1. Ara Hedef Seçiminde Kullanılan Stratejiler 34
1.9.1.1. Ara Hedef Seçim Kriterleri 34
1.9.1.2. Ara Hedef Seçimindeki Araçlar 35
1.9.1.2.1. Uzun Dönem Faiz Oranı 35
1.9.1.2.2. Para Arzı 36
1.9.2. Faaliyet Hedefi Seçiminde Kullanılan Stratejiler 37
1.9.2.1. Faaliyet Hedefi Seçiminin Kriterleri 37
1.9.2.2. Faaliyet Hedefi Seçiminde Araçlar 37
1.9.2.2.1. Gecelik Faiz Oranları 37
1.9.2.2.2. Toplam Banka Rezerv Arzı ve Parasal Taban 39
2. BÖLÜM
GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE PARA
POLİTİKALARI UYGULAMALARI
2.1. GELİŞMİŞ ÜLKELERDE UYGULANAN PARA POLİTİKALARI 43
2.2. GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE UYGULANAN PARA POLİTİKALARI 50
2.3. TÜRKİYE’DE UYGULANAN PARA POLİTİKALARI 57
2.3.1. 1980 Öncesi Uygulanan Para Politikaları 66
2.3.2. 1983 Banker Krizi Öncesi Uygulanan Para Politikaları 68
2.3.2.1. 24 Ocak 1980 Kararları 69
2.3.2.2. 24 Ocak 1980 Kararlarının Genel Olarak Değerlendirmesi 70
2.3.2.3. 24 Ocak 1980 Kararlarının Uygulama Sonuçları 71
2.3.3. 1994 Krizi Dönemi Uygulanan Para Politikaları 73
2.3.3.1. 1994 Krizi Öncesi Uygulanan Para Politikaları 73
2.3.3.2. 1994 Krizi Sonrası Uygulanan Para Politikaları 74
2.3.4. 2001 Şubat Kriz Dönemi ve Uygulanan Para Politikaları 78
2.3.5. 2007 Küresel Kriz Dönemi ve Uygulanan Para Politikaları 80
3. BÖLÜM
FAİZ ORANLARININ ARAÇ OLARAK TÜRK PARA POLİTİKASINDAKİ YERİNİN EKONOMETRİK ANALİZİ
3.1. UYGULAMANIN TEORİK ALTYAPISI 87
3.2. UYGULAMANIN AMACI 87
3.3. UYGULAMANIN AŞAMALARI 87
3.3.1. Durağanlık ve Birim Kök Testleri 88
3.3.1.1. Dickey ve Fuller (1979) Testi 90
3.3.1.2. Genişletilmiş Dickey-Fuller Testi 92
3.3.1.3. Dickey-Fuller(1981) Testi 93
3.3.2. Nedensellik Analizi 94
3.3.2.1. Granger Nedensellik Testi 95
3.3.3.2. VAR modellerinin Kullanımı 101
3.3.3.3. Etki-Tepki Analizi (Impulse Responses Analysis) 102
3.3.3.4. Varyans Ayrıştırması (Varyans Decomposition) 103
3.4. MODELDE YER ALAN DEĞİŞKENLER 104
3.5. VERİLER 105
3.6. UYGULAMA 106
3.6.1. Faiz Reaksiyonu Analizi Bulguları 117
3.6.2. Döviz Kuru Açığının Eklendiği Faiz Reaksiyonu Analizinin Bulguları 122
3.7. GENEL DEĞERLENDİRME 128
SONUÇ 131
EKLER
EK 1. ETKİ-TEPKİ FONKSİYONU 135
EK 2. VARYANS AYRIŞTIRMASI ANALİZİ 139
EK 3. DÖVİZ KURU EKLENMİŞ ETKİ-TEPKİ FONKSİYONU 143
EK 4. DÖVİZ KURU EKLENMİŞ VARYANS AYRIŞTIRMASI ANALİZİ 147
KAYNAKÇA 151